Тэмдэглэл бичсэн УАӨСХАТөвийн шинжлэх ухаан, арга зүйн зөвлөх:  З.Батжаргал /Доктор/ 

Уур амьсгалын өөрчлөлтийн  Суурь конвенцын   талуудын  ээлжит  27 дугаар бага хурал (COP 27)  төлөвлөсөн хугацаандаа   буюу  11 дүгээр 18-нд   багтаж нэгдсэн  шийдвэрт хүрч чадаагүй  учир  хугацаа сунган 11 дүгээр  сарын 20  хүртэл хуралдав.

11 дүгээр сарын 1- 5 ны хооронд  манай улс  ордог 77-бүлэг ( G 77),  Африкийн бүлэг  зэрэг  сонирхлын  бүлгүүд   урьдчилан  хуралдаж  бодлогын хэлэлцүүлэг   хийж   6-наас 18-ны  хооронд    Конвенцын  Талуудын  27  дугаар Бага хурал (COP 27) ,   Китогийн   Протоколын  17  дугаар  уулзалт ( CMP 17) ,   Парисын Хэлэлцээрийн  4 дүгээр  уулзалт CMA 4) ,  түүнчлэн  Конвенцын  хэрэгжилтийн болон  Шинжлэх  ухаан , техникийн   туслах байгууллагуудын (  SBI,  SBSTA)  ээлжит  хуралдаанууд   буюу  нийтдээ  бие даасан   5  хурал  зэрэгцэн  хуралдаж   тус тусын хөтөлбөрийн дагуу   хэлэлцүүлэг өрнүүлж   холбогдох шийдвэр, зөвлөмжүүд гаргав.  Үүний зэрэгцээ Дэлхийн  Удирдагчдын  Дээд хэмжээний  чуулган( World Leader Summit)    ,  Дээд түвшний хуралдаан (High Level Segment)   болж    УАӨ-ийг сааруулах,   өөрчлөлтийн    болзошгүй сөрөг нөлөөг  даван туулах,  түүнд дасан зохицох  бодлого, үйл ажиллагааны  чиг баримжааг гаргав.

Монгол улсын  төрийн тэргүүн  Ухнаагийн Хүрэлсүх   Дэлхийн  Удирдагчдын  Дээд хэмжээний  чуулган   дээр хэлсэн үгэндээ  Монгол улсын хувьд   хэдийгээр нөхцөл байдал амаргүй боловч  “Тэр бум мод”  уриа  дор  үндэсний  хөдөлгөөн  өрнүүлэн    хүлэмжийн хийн шингээлтийг нэмэгдүүлэн УАӨ-ийг сааруулах олон улсын хамтын нийгэмлэгийн хүчин чармайлтад  зохих  хувь нэмрээ оруулахын хамт  уур амьсгалын хуурайшилтын  эрчийг  бууруулахад чиглэсэн  давхар үр өгөөж  бүхий бодлого хэрэгжүүлж  энэ зууны дунд  хавьд   хүлэмжийн хийн ялгаралт  шингээлтийн  зөрөөг ойртуулж улмаар тэглэх,  дэлхий нийтийг хамарсан  метан хийн талаарх бодлого үйл ажиллагааг дэмжих  зэрэг  зарчмын санаа агуулсан мэдэгдэл хийлээ.

 СОР 27 -гийн  үндсэн  хуралдаануудын  зэрэгцээ  нэмэлт  байдлаар  Конвенц, Протокол, Хэлэлцээр  хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны ололт амжилт,  саад бэрхшээл,  боломжит  шийдлүүдийн  хувилбарын талаар санал солилцох, туршлага хуваалцах  олон тооны  танилцуулга, хэлэлцүүлгийг (side events)  улс орнууд, олон улсын байгууллагууд  тус тусын  асар дээрээ зохион байгуулав.

Хурлуудаар  хэлэлцсэн   гол асуудлуудаар  гаргасан  шийдвэрийн тоймыг   уг хурлын албан ёсны  дүн мэдээнд   тулгуурлан  гаргаж   урьдчилсан байдлаар  мэдээлэл болгон хүргүүлж байна.

Хугацаа  сунгаж  11 дүгээр сарын  20-нд   хуралдсан  хаалтын хуралдаан  дээр  сонирхлын бүлгүүдийн төлөөлөл,  тухайлбал,  77-гийн бүлгийг төлөөлж Пакистаны  төлөөлөгч  хэлсэн үгэндээ   үндэсний дасан зохицох төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх,  технологи  дамжуулалт дээр  хөгжиж байгаа орнуудад дэмжлэг  үзүүлэх шаардлагатайг  онцолсон бол   Европын  Холбооны төлөөлөгч   хүлэмжийн хийх бууруулах талаар  улс орнуудын  хүчин чармайлт харилцан   адилгүй  бас сул,  тухайлбал,   нүүрснээс  татгалзахад чиглэсэн алхам  төдийлөн хийхгүй   байгааг  тэмдэглэв.  Жижиг арлуудын  хөгжиж байгаа  орнуудын төлөөлөл  энэ санааг  хурцатган  нүүрснээс татгалзах   тухайд  өмнөх   СОР 26  дээр  энэ талаар   хэлж байсан зүйлүүдээ  сануулав.   Гарз хохиролтой ( Loss and Damage)   холбоотой асуудал  энэ удаа дэмжигдэж түүний санхүүжилтийн   асуудал  зарчмын хувьд шийдэгдсэн талаар  үг хэлсэн нийт хүмүүс  сайшаан тэмдэглэсэн.  Харин  Япон улсын төлөөлөгч  санхүүжилтийн  асуудал  бүх шийдлийн хариу болж чадахгүй, дээр нь  энэ удаа  зөвхөн  санхүүжилт яриад  түүний хэрэгцээ шаардлагын  үндсэн асуудлыг  анх  яригдаж эхэлсэн хэмжээнд  хөндсөнгүй орхив  гэсэн шүүмжлэл бүхий  үг хэлэв.

Доорх мэдээлэлд  манай  улсын хувьд   анхааралдаа  авах   шийдвэр, дүгнэлтүүдийг тодотгож тэмдэглэв.

 

НҮБ-ын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн мэдээ, 2022 оны 11-р сарын 20 – Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн талаарх COP27 бага хурал өнөөдөр хаалтаа хийж, уур амьсгалын гамшигт нэрвэгдсэн эмзэг орнуудад “алдагдал, хохирол” санхүүжилт олгох шинэлэг тохиролцоонд хүрчээ.

 НҮБ-ын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудал хариуцсан нарийн бичгийн дарга Саймон Стиэлл "Энэ үр дүн нь биднийг урагшлуулж байна" гэж хэлэв. "Бид хохирол, хохирлыг санхүүжүүлэх талаар хэдэн арван жил үргэлжилсэн яриа хэлэлцээний явцад цаг уурын өөрчлөлтийн хамгийн муу нөлөөллөөс болж амьдрал, амьжиргаа нь сүйрсэн ард иргэдэд үзүүлэх нөлөөллийг хэрхэн шийдвэрлэх талаар ярилцаж, цаашдын арга замыг тодорхойлсон."

Геополитикийн хүндрэлтэй нөхцөл байдалд COP27-ын үр дүнд улс орнууд дэлхийн температурын өсөлтийг аж үйлдвэржилтийн өмнөх үеийнхээс Цельсийн 1.5 хэм хүртэл хязгаарлах амлалтаа дахин нотолсон багц шийдвэрүүдийг гаргасан. Уг багц нь улс орнуудын хүлэмжийн хийн ялгаруулалтыг бууруулах, уур амьсгалын өөрчлөлтийн зайлшгүй нөлөөнд дасан зохицох арга хэмжээг бэхжүүлж, хөгжиж буй орнуудад шаардлагатай санхүү, технологи, чадавхийг бэхжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэхийг дэмжсэн.

Алдагдал, хохирлын тусгай санг бий болгох нь ахиц дэвшлийн чухал цэг болсон бөгөөд уг асуудлыг албан ёсны хэлэлцэх асуудалд нэмж, COP27-д анх удаа баталсан.

Засгийн газрууд шинэ санхүүжилтийн зохицуулалт, түүнчлэн хөгжиж буй орнуудад хохирол, хохирлыг арилгахад нь туслах зорилгоор тусгай сан байгуулах суурь шийдвэр гаргасан. Засгийн газрууд мөн ирэх онд болох COP28-д санхүүжилтийн шинэ зохицуулалт болон сангийн үйл ажиллагааг хэрхэн хэрэгжүүлэх талаар зөвлөмж гаргах зорилгоор “шилжилтийн хороо” байгуулахаар тохиролцов. Шилжилтийн хорооны анхны хурал 2023 оны гуравдугаар сарын сүүлчээс өмнө болох төлөвтэй байна.

 Уур амьсгалын өөрчлөлтийн сөрөг нөлөөнд онцгой өртөмтгий хөгжиж буй орнуудад техникийн туслалцаа үзүүлэхийн тулд Сантьягогийн алдагдал, хохирлын сүлжээг ажиллуулах, зохион байгуулалтын зохицуулалт хийх талаар талууд тохиролцов.

 COP27-д дасан зохицох талаар мэдэгдэхүйц ахиц дэвшил гарч, засгийн газрууд Дасан зохицох дэлхийн зорилтыг хэрэгжүүлэх арга замыг тохиролцсон бөгөөд энэ нь COP28-д дуусч, хамгийн эмзэг бүлгийн хүмүүсийн тэсвэр тэвчээрийг сайжруулах анхны дэлхийн хөрөнгийн биржид мэдээлнэ.

COP27-д Дасан зохицох санд нийт 230 сая гаруй ам.долларын шинэ амлалт өгсөн.

Эдгээр амлалт нь дасан зохицох тодорхой шийдлээр дамжуулан илүү олон эмзэг бүлгийн иргэдэд уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицоход нь туслах болно. COP27-ийн Ерөнхийлөгч Самех Шоукри 2030 он гэхэд уур амьсгалд хамгийн их өртөмтгий орон нутагт амьдарч буй хүмүүсийн тэсвэр тэвчээрийг нэмэгдүүлэх Шарм-эль-Шейхийн дасан зохицох хөтөлбөрийг зарлав. НҮБ-ын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн Санхүүгийн байнгын хорооноос дасан зохицох санхүүжилтийг хоёр дахин нэмэгдүүлэх тухай тайланг дараагийн COP28-д хэлэлцүүлэхээр бэлтгэхийг хүссэн байх болно.

 Шарм-эль-Шейхийн хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө гэгддэг уг хавтаст шийдвэрт нүүрстөрөгч багатай эдийн засагт дэлхий даяар шилжихийн тулд жилд дор хаяж 4-6 их наяд ам.долларын хөрөнгө оруулалт шаардлагатай байгааг онцлон тэмдэглэжээ. Ийм санхүүжилтийг хүргэхийн тулд засгийн газар, төв банк, арилжааны банк, институциональ хөрөнгө оруулагчид болон санхүүгийн бусад оролцогчдыг татан оролцуулж, санхүүгийн систем, түүний бүтэц, үйл явцыг хурдан бөгөөд цогцоор нь өөрчлөх шаардлагатай болно.

 Хөгжингүй орнуудын талууд 2020 он гэхэд жил бүр 100 тэрбум ам.долларыг хамтран төвлөрүүлэх зорилт хараахан биелээгүй, өндөр хөгжилтэй орнууд уг зорилтыг биелүүлэхийг уриалж, олон талт хөгжлийн банк, олон улсын санхүүгийн байгууллагууд уур амьсгалын санхүүжилтийг дайчлахыг уриалж байгаад ноцтой санаа зовниж байна.

 COP27-д хөгжиж буй орнуудын хэрэгцээ, тэргүүлэх чиглэлийг харгалзан 2024 онд "уур амьсгалын санхүүжилтийн шинэ хамтын тоон зорилт"-ыг тодорхойлох хэлэлцүүлгийг үргэлжлүүлэв. 

 "Энэ бичвэрт ухрах зүйл байхгүй гэсэн баталгааг бидэнд өгсөн" гэж Стиелл хэлэв. "Энэ нь бүх чулуужсан түлшний хэрэглээ буурч байгааг илтгэх улс төрийн гол дохиог өгдөг."

 Арваннэгдүгээр сарын 7, 8-ны өдрүүдэд дэлхийн 112 удирдагч Шарм-Эль-Шейх хотноо хуралдаж, “Хэрэгжүүлэхийн төлөө хамтдаа” сэдвийн дор дэлхийн уур амьсгалын асуудлаарх хөтөлбөрийг цаашид хэрхэн хэрэгжүүлэх, уур амьсгалын асуудлаарх амлалтуудыг хэрэгжүүлэх талаар ярилцаж, санал бодлоо солилцов.

Хуралдсан төр, засгийн тэргүүнүүд уур амьсгалын өөрчлөлтийн өнөөгийн болон ирээдүйн нөлөөллийн талаарх шинжлэх ухааны тайланг хүлээн зөвшөөрч, манай гаригт тулгарч буй цаг уурын онцгой байдлын ноцтой байдлыг хүлээн зөвшөөрөв. Дэлхий нийтээр хамгийн эмзэг бүлгийн ард иргэдийн амьдрал, амьжиргаанд асар их хэмжээний хохирол учруулсан, урьд өмнө хэзээ ч байгаагүй цаг агаарын эрс тэс үзэгдэл болж байгааг онцлон тэмдэглэв.

Удирдагчид уур амьсгалын хямрал нь давамгайлж байгааг тодорхой хэлсэн Дэлхий дахины хамтын нийгэмлэгийн тогтвортой байдал, аюулгүй байдал, тогтвортой байдалд хөндлөнгөөс нөлөөлж буй манай гаригт аюул заналхийлж байна.

 Удирдагчид амлалтаас хурдан, бат бөх, үр дүнтэй хэрэгжүүлэх цаг болсныг дахин хэлэв.

Дээр дурдсантай холбогдуулан удирдагчид дээд хэмжээний уулзалтын хоёр өдрийн турш олон талт, дээд түвшний зургаан дугуй ширээний ярилцлага зохион байгуулж, уур амьсгалын сорилтыг даван туулах арга замыг тодорхойлох боломжит шийдлүүдийг онцлон тэмдэглэж, тэднийг санхүү, нөөц, арга хэрэгслээр хэрхэн хангахыг сайшааж байна. цаг уурын арга хэмжээг үр дүнтэй хэрэгжүүлэх.

 COP27 нь 45,000 гаруй оролцогчдыг нэгтгэн санаа, шийдлүүдийг хуваалцах, түншлэл, эвслийг бий болгох зорилгоор нэгдсэн. Уугуул иргэд, орон нутгийн иргэд, хотууд болон иргэний нийгэм, тэр дундаа залуучууд, хүүхдүүд уур амьсгалын өөрчлөлтийг хэрхэн шийдвэрлэж буйгаа танилцуулж, энэ нь тэдний амьдралд хэрхэн нөлөөлж байгааг хуваалцав.

 Өнөөдөр энд гарсан шийдвэрүүд нь уур амьсгалын эсрэг үйл ажиллагаанд оролцох бүх оролцогч талуудыг чадавхижуулах нь чухал ач холбогдлыг дахин онцолж байна; ялангуяа Уур амьсгалыг чадавхижуулах үйл ажиллагааны таван жилийн төлөвлөгөө, Жендэрийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний завсрын үнэлгээгээр дамжуулан. Эдгээр үр дүн нь оролцооны тэнцвэргүй байдлыг арилгахын тулд бүх Талуудад хамтран ажиллах боломжийг олгож, оролцогч талуудыг бүх түвшинд уур амьсгалын эсрэг илүү өргөн хүрээтэй, илүү хүртээмжтэй арга хэмжээ авахад шаардагдах хэрэгслээр хангах болно.

 НҮБ-ын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн Гүйцэтгэх нарийн бичгийн дарга зөвхөн залуучуудын дэвшүүлж буй шийдлүүдийг сонсох бус, шийдвэр гаргах, бодлого боловсруулахдаа тэдгээр шийдлүүдийг тусгах хэрэгтэйг засгийн газруудад уриална гэж COP27-д ялангуяа залуучуудад илүү их анхаарал хандуулсан. Хүүхэд залуучуудад зориулсан анхны павильон, мөн залуучуудын тэргүүлсэн Уур амьсгалын асуудлаарх анхдугаар форумаар дамжуулан залуучууд дуу хоолойгоо хүргэлээ.

 Албан ёсны хэлэлцээтэй зэрэгцэн COP27 дахь Дэлхийн цаг уурын үйл ажиллагааны орон зай нь засгийн газар, бизнес эрхлэгчид болон иргэний нийгэмд хамтран ажиллах, дэлхийн цаг уурын бодит шийдлүүдийг харуулах платформоор хангасан. НҮБ-ын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн дээд түвшний аваргууд хоёр долоо хоногийн турш 50 гаруй арга хэмжээ зохион байгуулав. Үүнд утааг бууруулах, уур амьсгалд тэсвэртэй байдлыг бий болгох чиглэлээр Африкийн тэргүүлсэн хэд хэдэн томоохон санаачилга, санхүүжилтийг дайчлах томоохон ажил багтсан.

 “Бидний өмнө хэд хэдэн чухал үе шат байна. Бид үндэсний, бүс нутгийн эсвэл G20 гэх мэт бүх үйл явцыг шийдэмгий байдлаар хамтдаа татах ёстой. Чухал үе бүр чухал бөгөөд эрч хүчийг бий болгодог" гэж Стиелл хэлэв. "Өөрчлөлтийн дараагийн алхам бол Арабын Нэгдсэн Эмират улс Дэлхийн анхны хувьцааны арилжааг удирдан явуулахад ойрхон байна. Бид анх удаа Парисын хэлэлцээрийн хэрэгжилтийг дүгнэх болно. Энэ нь бидний гаргасан ахиц дэвшил, бидний зорилго хангалттай эсэхийг бие даан үнэлнэ. Энэ нь цаг уурын хямралаас урьдчилан сэргийлэхийн тулд хүн бүр, өдөр бүр, дэлхийн өнцөг булан бүрт юу хийх ёстойг мэдээлэх болно."

 Стиэлл дэлхийн цаг уурын арга хэмжээ авах нэн чухал арван жилд байгааг хаалтын чуулганы хуралдааны төлөөлөгчдөд санууллаа. НҮБ-ын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн талаарх хурц тайлан нь түүний хэлсэн үг, мөн хоёр долоо хоног үргэлжилсэн бага хурлын туршид хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн. Уг тайланд дурдсанаар, үндэсний засгийн газрууд одоогийн амлалтаа хэрэгжүүлснээр энэ зууны эцэс гэхэд дэлхий 2.5 хэмээр дулаарна.  НҮБ-ын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудлаарх Засгийн газар хоорондын зөвлөлөөс дэлхийн дулаарлыг 1.5 хэм хүртэл хязгаарлахын тулд 2030 он гэхэд хүлэмжийн хийн ялгаруулалт 45 хувиар буурах ёстой гэж мэдэгджээ.

 COP27-ийн ерөнхийлөгч Самех Шоукри хэлэхдээ: "Бидний сүүлийн хоёр долоо хоногт хийж гүйцэтгэсэн ажил, хамтдаа хүрсэн үр дүн нь ард түмний хамтын нийгэмлэгийн хувьд тодорхой мессежийг илэрхийлэх бидний хамтын хүсэл зоригийн нотолгоо юм. Өнөөдөр энэ өрөөнд болон дэлхий даяар чанга дуугарах нь: олон талт дипломат ажиллагаа хэвээр байна .... Бидний цаг үеийн бэрхшээл, сорилт, үзэл бодлын зөрүү, хүсэл тэмүүллийн түвшин эсвэл болгоомжлолыг үл харгалзан бид уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг тууштай тэмцсээр байна. Бид энэ үйл явдалд хүрч, үүрэг хариуцлагаа биелүүлж, дэлхийн сая сая хүмүүсийн биднээс хүлээж буй улс төрийн чухал шийдвэрүүдийг гаргасан."

 Ирэх жилийн талаар Стиелл хэлэхдээ, НҮБ-ын уур амьсгалын өөрчлөлт нь талууд болон ирээдүйн ТХН-ын дарга нарт энэ замыг хэрэгжүүлэх шинэ үе шат руу чиглүүлэхэд тусална.

 COP27-ийн бусад гол үр дүнгийн хураангуйг доор харуулав.

 Технологи

COP27 нь хөгжиж буй орнуудад уур амьсгалын технологийн шийдлүүдийг сурталчлах зорилгоор COP27-д шинэ таван жилийн ажлын хөтөлбөрийг эхлүүлсэн.

 Хөнгөвчлөх

COP27 нь нөлөөллийг бууруулах ажлыг ихээхэн ахиулсан. Шарм эль-Шейх хотод сөрөг нөлөөллийг бууруулах амбиц, хэрэгжилтийг нэн даруй нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн нөлөөллийг бууруулах ажлын хөтөлбөрийг эхлүүлсэн. Ажлын хөтөлбөр нь COP27-ийн дараа шууд эхэлж, 2030 он хүртэл үргэлжлэх бөгөөд жил бүр дор хаяж хоёр дэлхийн хэмжээний яриа хэлэлцээ хийх болно. Мөн засгийн газруудад 2023 оны эцэс гэхэд цаг уурын үндэсний төлөвлөгөөндөө 2030 он хүртэлх зорилтуудыг эргэн харж, бэхжүүлэх, мөн нүүрсний эрчим хүчийг бууруулж, үр ашиггүй түлшний татаасыг үе шаттайгаар зогсоох хүчин чармайлтыг түргэтгэхийг хүслээ.

 Шийдвэрийн текст нь дэлхийн эрчим хүчний урьд өмнө хэзээ ч байгаагүй хямралыг онцолж байгааг хүлээн зөвшөөрдөг Энэ эгзэгтэй арван жилийн үйл ажиллагааны явцад цэвэр, шударга сэргээгдэх эрчим хүч рүү шилжих шилжилтийг хурдасгах замаар эрчим хүчний системийг илүү найдвартай, найдвартай, уян хатан болгохын тулд эрчим хүчний системийг хурдан өөрчлөх боломжтой.

 Дэлхийн хөрөнгийн бирж

НҮБ-ын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн COP27 бага хурлын төлөөлөгчид Парисын хэлэлцээрийн хүрээнд амбицыг нэмэгдүүлэх механизм болох дэлхийн анхны хувьцааны хоёр дахь техникийн яриа хэлэлцээг өндөрлүүлэв. НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга ирэх жил болох COP28-ын хувьцааг нэгтгэхээс өмнө 2023 онд "уур амьсгалын амбицын дээд хэмжээний уулзалт" зохион байгуулна.

 Улс орнууд эрчим хүч, зам тээвэр, ган, устөрөгч, хөдөө аж ахуй гэсэн таван үндсэн чиглэлээр 25 шинэ хамтын ажиллагааны багцыг эхлүүлсэн.

 НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гутерриш ирэх таван жилийн хугацаанд манай гараг дээрх хүн бүрийг эрт сэрэмжлүүлэх системээр хамгаалахын тулд 3.1 тэрбум ам.долларын төлөвлөгөө гаргахаа зарлав.

• НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын дэргэдэх "Цэв тэг амлалт"-ын дээд түвшний шинжээчдийн бүлэг COP27-д тайлангаа нийтэлсэн бөгөөд энэ нь салбар, санхүүгийн байгууллагууд, хот, бүс нутгуудын найдвартай, хариуцлагатай цэвэр-0 амлалтуудыг баталгаажуулах заавар болж өгдөг.

• Уур амьсгалын гамшигт нэрвэгдсэн улс орнуудад санхүүжилт олгох зорилгоор G7-гийн тэргүүлсэн Global Shield Financing Facility нэртэй төлөвлөгөөг COP27-д эхлүүлсэн.

• Дани, Финланд, Герман, Ирланд, Словени, Швед, Швейцарь, Бельгийн Валлон мужид нийт 105.6 сая ам.долларын санхүүжилт шинээр олгохоо зарлаж, ойрын уур амьсгалд чиглэсэн Дэлхийн байгаль орчны сангийн санд илүү их дэмжлэг үзүүлэх шаардлагатайг онцоллоо. бага болон бага орлоготой мужуудын дасан зохицох хэрэгцээ.

• COP27-той зэрэгцэн зохион байгуулагдаж буй G20-ийн дээд хэмжээний уулзалтын үеэр зарласан Индонезийн шударга эрчим хүчний шилжилтийн шинэ түншлэл нь эрчим хүчний шударга шилжилтийг хурдасгахын тулд ойрын 3-5 жилийн хугацаанд 20 тэрбум ам.доллар төвлөрүүлнэ.

Ойн хомсдол, газрын доройтлыг 2030 он гэхэд таслан зогсооход засгийн газар, бизнес эрхлэгчид, олон нийтийн удирдагчдын үйл ажиллагааг нэгтгэх зорилготой Ой, уур амьсгалын удирдагчдын түншлэлийг эхлүүлснээр ойг хамгаалах талаар чухал ахиц дэвшил гарсан.

 НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гутерришийн COP27-ийн дүгнэлтийн талаар хэлсэн үг.

Хохирол, хохирлын сан байгуулж, ирэх хугацаанд ашиглалтад оруулах шийдвэр гаргасныг сайшааж байна. Энэ нь хангалтгүй байх нь тодорхой, гэхдээ энэ нь эвдэрсэн итгэлийг сэргээхэд нэн шаардлагатай улс төрийн дохио юм.

Эцэст нь хөгжиж буй орнуудад жил бүр 100 тэрбум ам.долларын цаг уурын санхүүжүүлнэ гэсэн удаан хүлээгдэж байсан амлалтаа биелүүлэх;

Олон талт хөгжлийн банк, олон улсын санхүүгийн байгууллагуудын бизнесийн загварыг өөрчлөх. Тэд илүү эрсдэлийг хүлээж, боломжийн зардлаар хөгжиж буй орнуудын хувийн санхүүжилтийг системтэйгээр хөшүүрэг болгох ёстой.

Бид одоо ялгаруулалтыг эрс багасгах шаардлагатай байгаа бөгөөд энэ нь ТБХ-ны шийдвэр гаргаагүй асуудал юм.

Алдагдал, хохирлыг арилгах сан зайлшгүй шаардлагатай боловч цаг уурын хямрал нь арлын жижиг мужийг газрын зургаас нь зайлуулж, эсвэл Африкийн бүхэл бүтэн улсыг цөл болгон хувиргавал энэ нь хариулт биш юм.

Бидний давж болохгүй улаан шугам бол манай гарагийг 1.5 хэмийн температурын хязгаараас хэтрүүлдэг шугам юм. 1.5-д хүрэх итгэл найдвартай байхын тулд бид сэргээгдэх эрчим хүчний салбарт асар их хөрөнгө оруулалт хийж, чулуужсан түлшний донтолтыг зогсоох хэрэгтэй. 

 "Шударга эрчим хүчний шилжилтийн түншлэл" нь нүүрсний хэрэглээг үе шаттайгаар зогсоож, сэргээгдэх эрчим хүчийг нэмэгдүүлэх чухал арга зам юм. 

COP27 нь гэрийн даалгавар их, цаг багатай төгсдөг. 

Бид Парисын цаг уурын гэрээ болон 2030 он хүртэлх эцсийн хугацаа хоёрын дунд аль хэдийнээ явж байна. 

Шударга ёс, хүсэл тэмүүллийг жолоодохын тулд бидэнд бүх гар хөл хэрэгтэй. Үүнд уур амьсгалын хямралыг өдөөж, амьтдыг мөхөж, экосистемийг сүйтгэж буй байгальтай амиа хорлох дайныг зогсоох хүсэл эрмэлзэл ч багтана. 

Ирэх сард болох НҮБ-ын Биологийн олон янз байдлын бага хурал нь байгальд суурилсан шийдлүүдийн хүч, уугуул иргэдийн чухал үүрэг рольд тулгуурлан ирэх арван жилд дэлхийн биологийн олон янз байдлын амбицтай тогтолцоог батлах мөч юм. 

Залуучуудын ёс суртахууны дуу хоолойгоор удирдуулсан уур амьсгалыг дэмжигчид хамгийн хар бараан өдрүүдийг даван туулж ирсэн. 

Уур амьсгалын шударга ёсны төлөөх тэмцэл, уур амьсгалын амбицын төлөөх тэмцэлд хамтдаа бууж өгөхгүй байцгаая.